Euro’s van nu: de cijfers spreken voor zich

04 mei 2020

LifeSight laat haar deelnemers zien welk pensioen zij netto (dus na aftrek van belasting) kunnen bereiken in bedragen die vergelijkbaar zijn met het huidige inkomen.

Voor de deelnemers biedt dit het voordeel dat zij kunnen zien wat de koopkracht is van het toekomstig pensioen in relatie tot de koopkracht van hun huidige inkomen. LifeSight is daarin een voorloper. Volgend jaar moeten alle pensioenuitvoerders in euro’s van nu communiceren. In het Verenigd Koninkrijk is dat overigens al jaren het geval.

‘Het is een compliment waard dat de PPI LifeSight al jaren bedragen laat zien in euro’s van nu’, zegt Astrid Severijnen, senior beleidsmedewerker bij het ministerie van Sociale Zaken.

‘Dat wij al vanaf het begin werken met pensioenverwachtingen in nettobedragen en met euro’s van nu vloeit voort uit onze aanpak’, zegt Edwin van den Oever, directeur van LifeSight. ‘We zoeken steeds naar de beste uitkomsten voor onze deelnemers, ook bij de communicatie. We willen deelnemers een eerlijk en realistisch beeld geven van hun inkomen na pensionering. Zo willen we voorkomen dat deelnemers te rooskleurige verwachtingen krijgen. Dat doe je door euro’s van nu te gebruiken. De getoonde pensioenbedragen kun je vergelijken met je huidige inkomen.’

Minister Wouter Koolmees van Sociale Zaken vindt het eveneens van groot belang dat deelnemers een realistisch beeld krijgen en inzien dat de exacte hoogte van het pensioen kan mee- of tegenvallen. ‘Koolmees heeft hierover begin dit jaar een brief naar de Kamer gestuurd’, zegt Severijnen. ‘Vanaf het najaar van 2019 moeten pensioenuitvoerders op www.mijnpensioenoverzicht.nl het te verwachten pensioen uitdrukken in drie economische scenario’s, en in euro’s van nu. Zo laten ze zien dat het pensioen lager en hoger kan uitvallen.’

Die informatie komt in een illustratie met drie navigatiepijlen. De linkerpijl laat het pensioen zien als het economisch minder goed gaat. De middelste pijl toont het pensioen in het verwachte scenario. Bij de rechterpijl staat het bedrag dat de deelnemer tegemoet kan zien in een gunstig scenario. Vanaf 2020 moeten deze scenariobedragen, in euro’s van nu, ook op het UPO worden getoond.

Nettobedragen

De verbetering van de communicatie van pensioenuitvoerders is een geleidelijk proces. ‘De eerste stap was dat brutobedragen plaats hebben gemaakt voor nettobedragen. In het begin was er weerstand tegen die overgang’, zegt Van den Oever. Een veel gehoord argument tegen nettobedragen was dat de belastingdruk kan veranderen en afhankelijk is van de persoonlijke situatie van de deelnemer.

‘Het is belangrijker dat mensen de getallen begrijpen dan dat ze tot op twee cijfers achter de komma kloppen’, stelt Van den Oever. ‘Uiteraard kan er van alles veranderen in de toekomst. Maar dat is nog geen reden om een brutobedrag te presenteren dat mensen weinig houvast biedt.’

Volgens Van den Oever geldt hetzelfde voor de euro’s van nu. ‘Het pensioen dat je uiteindelijk ontvangt, zal wat afwijken van de verwachte uitkomsten die de deelnemer van ons te zien krijgt. Het gaat niet om een precieze voorspelling, die kan geen enkele pensioenuitvoerder geven. Het doel is mensen een betere indruk te geven van de koopkracht van hun pensioen en of die voorziet in de gewenste levensstandaard. Dat kan met euro’s van nu.’

Omdat andere pensioenuitvoerders nu nog niet werken met euro’s van nu vertaalt de software van het LifeSight-portaal de getallen van andere uitvoerders naar euro’s van nu. ‘Anders kun je getallen van andere pensioenuitvoerders niet met die van ons vergelijken, of bedragen optellen om een overzicht te krijgen van je totale pensioen. Je vergelijkt dan appels met peren. Zo krijgt de deelnemer een realistisch totaalbeeld’, aldus Van den Oever. Deelnemers die toch liever de nominale toekomstige pensioenbedragen zien (dus zonder rekening te houden met de koopkracht), kunnen hun instellingen wijzigen.

Niet te veel beloven, heeft niet alleen praktisch nut. ‘We verwachten dat het goed is voor het vertrouwen in de pensioensector als uitvoerders realistischer bedragen tonen, en dat mensen kunnen zien dat het meer of minder kan worden’, zegt Severijnen. ‘Onderzoek naar het navigatiemodel heeft uitgewezen dat deelnemers het model begrijpen. Ze zien dat ze al iets hebben opgebouwd en dat de uitkomst niet helemaal zeker is. Ze snappen ook dat de uitkomst in de meeste gevallen zal liggen tussen de bedragen in het pessimistische en optimistische scenario.’

Volgens Van den Oever heeft het geen zin deelnemers uit te leggen hoe de genoemde bedragen precies tot stand komen. ‘Dan haken de meeste mensen af. Maar ze weten wel dat boodschappen in de toekomst duurder worden. Het is voldoende om te zeggen dat bij deze bedragen rekening is gehouden met dat koopkrachtverlies. In ons portaal staat overigens wel een toelichting hoe wij de bedragen berekenen. Maar die is voor degenen die precies willen weten hoe het zit. De ervaring leert dat maar weinig deelnemers zich daarin verdiepen.’

Bij LifeSight zien deelnemers niet alleen hun te verwachte pensioeninkomen in euro’s van nu maar ook hun verwachte uitgavenpatroon in euro’s van nu. Die bedragen zijn gebaseerd op data van Nibud. ‘Zo ziet de deelnemer in één oogopslag of hij voldoende pensioen opbouwt. Met slimme communicatie laten we zien of de deelnemer in actie moet komen. Dat kan aanleiding zijn iets te wijzigen. Je kunt extra gaan sparen als je ziet dat je tekort gaat komen of bijvoorbeeld je risicoprofiel veranderen als je ziet dat je pensioendoel ook met minder risicovolle beleggingen gehaald wordt. Eén op de drie deelnemers maakt gebruik van de mogelijkheid zelf wijzigingen door te voeren’, zegt Van den Oever.

Van den Oever vindt het een gemiste kans dat de invoering van het concept euro’s van nu zoveel tijd heeft gekost. ‘Als alle pensioenuitvoerders hun deelnemers op deze manier informeren, raken we onze voorsprong kwijt. Dat is jammer voor ons, maar belangrijker is dat alle werkenden een beter en realistischer beeld krijgen van hun pensioen.’